نجات بخشان زردشتی در متون پهلوی

شرح مفاهیمی دربارۀ بهشت زردشتی در متون فارسی میانه

پژواک فرهنگ آزرم و ادب در شاهنامه و متون پهلوی

شاهنامه، آیینة تمام‌نمای فرهنگ، حکمت و اندیشة ایرانیان و تجلی‌گاه باورها، آداب و رسوم اجتماعی آنان است که آن را می‌توان با رویکردهای گوناگون واکاوید.این اثر سترگ مهمترین سند به جای مانده از فرهنگ منظوم ایران باستان است. فردوسی که ستایشگر باورهای فرهنگی از جمله آزرم و ادب است، آن را زیبندة زنان می‌شمارد و در موارد بسیار مردان را نیز بدان می‌ستاید. بی‌گمان استاد توس در پرداختن به فرهنگ ایران که...

پژواک فرهنگ شادی در شاهنامه و متون اوستایی و پهلوی

در ایران باستان شادی مایۀ فزونی شور و سرور و امید و سبب بیرون شد ذهن و ضمیر انسان از سستی و انفعالِ مرگ‌آور و بی‌ثمر بود. می‌توان آن را یک موهبت بزرگ ایزدی که بیش از همۀ مواهب در خور سپاس است، تلقی کرد. نه فقط داریوش در کتیبۀ خویش، اهورا مزدا آفرینندۀ زمین و آسمان را به خاطر همین شادی که برای انسان آفرید سپاس جداگانه گفت، بلکه در اوستا و برخی کتاب‌های پهلوی نیز خداوند به سبب این هدیۀ ارزشمند، فر...

توصیف علمی ایجاد باران در متون پهلوی در مقایسه با متون کلاسیک یونانی و اسلامی

یکی از مسائل بااهمیت در فلات ایران، نحوه و چگونگی تشکیل ابر و ریزش باران بوده است که همواره ذهن ساکنان ایران را به خود جلب کرده است. بیان این موضوع در نوشته­های پهلوی که مربوط به دوره اشکانیان و ساسانیان  است، خود شاهد این مدعا است. در این نوشته­ها توصیف باران­سازی به صورت آمیزه­ای از اسطوره، علم، و امور مینوی بیان شده است. این مقاله برآن است که از مجموعۀ نوشته­های پهلوی، بخش­های علمی در باب با...

پژواک فرهنگ شادی در شاهنامه و متون اوستایی و پهلوی

در ایران باستان شادی مایۀ فزونی شور و سرور و امید و سبب بیرون شد ذهن و ضمیر انسان از سستی و انفعالِ مرگ‌آور و بی‌ثمر بود. می‌توان آن را یک موهبت بزرگ ایزدی که بیش از همۀ مواهب در خور سپاس است، تلقی کرد. نه فقط داریوش در کتیبۀ خویش، اهورا مزدا آفرینندۀ زمین و آسمان را به خاطر همین شادی که برای انسان آفرید سپاس جداگانه گفت، بلکه در اوستا و برخی کتاب‌های پهلوی نیز خداوند به سبب این هدیۀ ارزشمند، فر...

خْرَفْسْتَران در اندیشه‌ ایرانیان براساس اوستا، متون پهلوی، و شاهنامه

خْرَفْسْتَران موجودات زیان‌باری مانند اژدها، مار، مور، کژدم، موش، شیر و... هستند که اهریمن آنها را بر ضد جهان نیک آفریده است. در اوستا و متون پهلوی دستورهایی درباره مبارزه با این موجودات اهریمنی و از میان بردن آنها داده شده است. تأثیر فردوسی و شاهنامه بر فرهنگ و زبان ایرانی روشن است، امّا آنچه ضروری می‌نماید، آشکار کردن این نکته است که اندیشه‌های او و نگرشش درباره‌ جانوران تا چه اندازه از این متون تأ...